Chào bạn, mỗi lần bị cảm cúm chắc hẳn bạn chỉ muốn “chui” vào chăn và chẳng thiết tha gì đúng không? Mình hiểu cảm giác đó lắm, vì ai trong chúng ta cũng từng trải qua những ngày “vật vã” vì cảm cúm rồi. Bên cạnh việc uống thuốc và nghỉ ngơi, chế độ ăn uống và sinh hoạt cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp bạn nhanh chóng hồi phục đó. Câu hỏi mà nhiều người đặt ra khi bị cảm cúm, đó là “Cảm cúm kiêng gì?”. Để giúp bạn “gỡ rối” thắc mắc này và biết cách chăm sóc bản thân tốt nhất, bài viết này sẽ chia sẻ danh sách chi tiết những thứ bạn nên kiêng khi bị cảm cúm, cùng với những lời khuyên hữu ích để bạn nhanh chóng khỏe lại. Cùng khám phá nhé!
Vì sao cần kiêng khem khi bị cảm cúm?
Có lẽ bạn sẽ tự hỏi, tại sao bị cảm cúm lại phải kiêng khem đủ thứ, có cần thiết quá không? Thực tế là, việc kiêng khem đúng cách khi bị cảm cúm rất quan trọng đó bạn, bởi vì:
Ảnh hưởng của thực phẩm và thói quen kiêng khem không đúng cách
- Làm chậm quá trình hồi phục: Một số loại thực phẩm và thói quen sinh hoạt không lành mạnh có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, gây kích ứng niêm mạc họng, tăng tiết dịch nhầy, khiến các triệu chứng cảm cúm trở nên nặng hơn và kéo dài thời gian hồi phục.
- Gây khó chịu, làm trầm trọng thêm triệu chứng: Ví dụ, đồ ăn cay nóng có thể làm đau rát họng thêm, đồ ăn nhiều dầu mỡ có thể gây khó tiêu, đồ uống có cồn có thể làm mất nước và làm suy yếu hệ miễn dịch.
- Ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị: Việc ăn uống không hợp lý có thể làm giảm hiệu quả của thuốc điều trị, khiến bệnh lâu khỏi hơn.
Mục tiêu của việc kiêng khem hợp lý khi bị cảm cúm
Vậy mục tiêu của việc kiêng khem khi bị cảm cúm là gì? Đó chính là:
- Hỗ trợ quá trình hồi phục: Kiêng khem đúng cách giúp tạo điều kiện tốt nhất cho cơ thể bạn phục hồi sức khỏe, giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa và hệ miễn dịch.
- Giảm nhẹ triệu chứng: Kiêng khem hợp lý giúp giảm bớt các triệu chứng khó chịu của cảm cúm như đau họng, nghẹt mũi, ho, mệt mỏi…
- Tránh làm bệnh nặng hơn: Kiêng khem đúng cách giúp ngăn ngừa các yếu tố có thể làm bệnh trở nên nghiêm trọng hơn hoặc gây ra các biến chứng.
Tóm lại, việc kiêng khem khi bị cảm cúm không phải là “khổ sở” hay “vô lý” đâu bạn nhé. Ngược lại, nó là một phần quan trọng trong quá trình chăm sóc và điều trị bệnh, giúp bạn nhanh chóng khỏe lại và cảm thấy dễ chịu hơn đó.
Cảm cúm kiêng ăn gì để nhanh khỏi bệnh?
Chắc hẳn bạn đang rất muốn biết danh sách những món “khoái khẩu” nào cần phải “tạm xa” khi bị cảm cúm đúng không? Mình sẽ “bật mí” ngay đây:
Đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ
- Vì sao nên kiêng? Đồ ăn cay nóng (ớt, tiêu, mù tạt, карри…) và đồ ăn nhiều dầu mỡ (đồ chiên rán, xào…) có thể gây kích ứng niêm mạc họng, làm tăng tình trạng viêm nhiễm và đau rát họng. Ngoài ra, đồ ăn nhiều dầu mỡ còn gây khó tiêu, đầy bụng, khiến cơ thể bạn cảm thấy mệt mỏi hơn.
- Ví dụ cụ thể: Các món lẩu cay, gà rán, nem rán, khoai tây chiên, mì cay, các món xào nhiều dầu mỡ…
- Lời khuyên: Trong thời gian bị cảm cúm, bạn nên ưu tiên các món ăn thanh đạm, dễ tiêu như cháo, súp, canh, đồ luộc, hấp.
Ví dụ thực tế: Hôm trước mình bị cảm cúm, thèm đồ ăn cay kinh khủng. Nhưng nghĩ đến cái cổ họng đang đau rát, mình lại “thôi” ngay. Thà “nhịn” miệng một chút còn hơn là làm bệnh nặng hơn đúng không bạn?
Đồ ăn quá ngọt
- Vì sao nên kiêng? Đồ ăn quá ngọt (bánh kẹo ngọt, nước ngọt, шоколад, kem…) có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, tạo điều kiện cho virus phát triển mạnh hơn. Ngoài ra, đường còn có thể làm tăng sản xuất chất nhầy trong cơ thể, khiến bạn bị nghẹt mũi, sổ mũi nhiều hơn.
- Ví dụ cụ thể: Bánh ngọt, kẹo, nước ngọt có gas, trà sữa, kem, chè…
- Lời khuyên: Hạn chế tối đa đồ ăn ngọt trong thời gian bị cảm cúm. Nếu thèm ngọt, bạn có thể ăn một chút trái cây tươi hoặc sữa chua không đường.
Ví dụ thực tế: Mấy đứa cháu mình mỗi lần bị ốm là y như rằng đòi ăn kẹo, uống nước ngọt. Nhưng mình toàn phải “cấm tiệt” thôi, vì biết là ăn đồ ngọt vào chỉ làm bệnh lâu khỏi hơn thôi mà.
Đồ ăn chế biến sẵn, đồ ăn nhanh
- Vì sao nên kiêng? Đồ ăn chế biến sẵn (xúc xích, lạp xưởng, đồ hộp…) và đồ ăn nhanh (mì gói, pizza, gà rán…) thường chứa nhiều muối, chất béo bão hòa, chất bảo quản và ít chất dinh dưỡng. Những chất này không tốt cho sức khỏe nói chung và đặc biệt không tốt cho người đang bị cảm cúm. Chúng có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, gây khó tiêu và làm chậm quá trình hồi phục.
- Ví dụ cụ thể: Xúc xích, lạp xưởng, thịt nguội, đồ hộp, mì gói, pizza, gà rán, hamburger…
- Lời khuyên: Nên tránh hoàn toàn đồ ăn chế biến sẵn và đồ ăn nhanh khi bị cảm cúm. Thay vào đó, hãy ưu tiên các món ăn tươi ngon, tự nấu tại nhà để đảm bảo dinh dưỡng và vệ sinh.
Ví dụ thực tế: Hôm nọ mình đọc báo thấy có một nghiên cứu nói rằng, ăn nhiều đồ ăn chế biến sẵn có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính. Nên mình nghĩ, ngay cả khi không bị bệnh thì chúng ta cũng nên hạn chế đồ ăn chế biến sẵn, chứ đừng nói là khi đang bị cảm cúm đúng không bạn?
Đồ uống có cồn, caffeine
- Vì sao nên kiêng? Đồ uống có cồn (rượu, bia) và caffeine (cà phê, trà đặc, nước tăng lực) có thể làm cơ thể bạn bị mất nước, làm suy yếu hệ miễn dịch và gây cản trở quá trình hồi phục. Ngoài ra, chúng còn có thể tương tác với một số loại thuốc điều trị cảm cúm, làm giảm hiệu quả của thuốc hoặc gây ra tác dụng phụ không mong muốn.
- Ví dụ cụ thể: Rượu, bia, cocktail, cà phê, trà đặc, nước tăng lực, nước ngọt có gas chứa caffeine…
- Lời khuyên: Tuyệt đối tránh xa đồ uống có cồn và caffeine khi bị cảm cúm. Thay vào đó, hãy uống nhiều nước lọc, nước trái cây, trà thảo dược, súp gà…
Ví dụ thực tế: Mấy ông bạn mình mỗi lần bị cảm cúm là y như rằng “cai” luôn rượu bia, cà phê. Các ông ấy bảo, uống vào chỉ thấy người mệt mỏi hơn thôi chứ chẳng “khỏe” lên được tí nào.
Sữa và các sản phẩm từ sữa (trong một số trường hợp)
- Vì sao nên kiêng? Sữa và các sản phẩm từ sữa (phô mai, sữa chua, kem…) có thể làm tăng sản xuất chất nhầy trong cơ thể ở một số người, khiến tình trạng nghẹt mũi, sổ mũi trở nên tồi tệ hơn. Tuy nhiên, không phải ai cũng bị ảnh hưởng bởi sữa khi bị cảm cúm.
- Ví dụ cụ thể: Sữa tươi, sữa đặc, sữa chua, phô mai, kem, váng sữa…
- Lời khuyên: Nếu bạn cảm thấy tình trạng nghẹt mũi, sổ mũi của mình trở nên nặng hơn sau khi uống sữa hoặc ăn các sản phẩm từ sữa, hãy thử tạm thời kiêng chúng trong vài ngày để xem có cải thiện không. Nếu không có vấn đề gì, bạn vẫn có thể uống sữa và ăn các sản phẩm từ sữa với lượng vừa phải.
Ví dụ thực tế: Bé nhà mình mỗi lần bị sổ mũi là mình thường hạn chế cho bé uống sữa tươi, thay vào đó mình cho bé uống sữa chua hoặc sữa công thức không lactose. Mình thấy bé đỡ nghẹt mũi hơn hẳn đó bạn.
Đồ ăn lạnh
- Vì sao nên kiêng? Đồ ăn lạnh (kem, đá, đồ uống lạnh…) có thể làm lạnh niêm mạc họng, gây kích ứng và làm tăng tình trạng đau rát họng. Ngoài ra, đồ ăn lạnh còn có thể làm giảm thân nhiệt, khiến bạn cảm thấy ớn lạnh hơn khi đang bị sốt.
- Ví dụ cụ thể: Kem, đá, nước đá, sinh tố đá, đồ uống ướp lạnh…
- Lời khuyên: Nên tránh đồ ăn lạnh khi bị cảm cúm. Thay vào đó, hãy ưu tiên các món ăn ấm nóng, nhiệt độ phòng.
Ví dụ thực tế: Hôm trước mình bị viêm họng, thèm kem kinh khủng. Nhưng vừa ăn xong một que kem là y như rằng cổ họng đau rát “gấp đôi” luôn bạn ạ. Thế là từ đó mình “cạch” luôn đồ lạnh mỗi khi bị ốm.
Cảm cúm kiêng làm gì để tránh bệnh nặng hơn?
Bên cạnh việc kiêng ăn uống, bạn cũng cần lưu ý kiêng một số thói quen sinh hoạt để tránh làm bệnh trở nên nghiêm trọng hơn:
Kiêng vận động mạnh
- Vì sao nên kiêng? Vận động mạnh khi bị cảm cúm có thể khiến cơ thể bạn mệt mỏi hơn, làm suy yếu hệ miễn dịch và kéo dài thời gian hồi phục. Ngoài ra, vận động mạnh còn có thể làm tăng nguy cơ biến chứng, đặc biệt là viêm cơ tim.
- Ví dụ cụ thể: Tập gym, chạy bộ, bơi lội, đá bóng, chơi thể thao cường độ cao…
- Lời khuyên: Trong thời gian bị cảm cúm, bạn nên nghỉ ngơi hoàn toàn hoặc chỉ vận động nhẹ nhàng (đi bộ nhẹ nhàng, tập yoga nhẹ nhàng…). Khi nào khỏe hẳn thì hãy trở lại chế độ vận động bình thường.
Ví dụ thực tế: Mấy lần mình bị cảm cúm, cố gắng “gồng mình” đi tập gym là y như rằng bệnh càng nặng hơn, người càng mệt mỏi hơn. Thế là mình rút ra kinh nghiệm, cứ ốm thì phải nghỉ ngơi cho khỏe đã rồi tính sau.
Kiêng thức khuya, thiếu ngủ
- Vì sao nên kiêng? Thức khuya, thiếu ngủ làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến cơ thể bạn khó chống lại virus và làm chậm quá trình hồi phục. Ngủ đủ giấc là “liều thuốc” tự nhiên tốt nhất giúp cơ thể bạn khỏe mạnh và nhanh chóng khỏi bệnh.
- Lời khuyên: Hãy ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm, thậm chí có thể ngủ nhiều hơn nếu cảm thấy mệt mỏi. Cố gắng đi ngủ sớm và thức dậy đúng giờ, tạo thói quen ngủ nghỉ khoa học.
Ví dụ thực tế: Mình thấy rõ ràng là những hôm nào mình ngủ đủ giấc là hôm đó mình cảm thấy khỏe khoắn, tỉnh táo hơn hẳn. Còn những hôm nào thức khuya là y như rằng người cứ “lờ đờ”, uể oải, dễ bị ốm hơn hẳn đó bạn.
Kiêng hút thuốc lá, tránh khói thuốc
- Vì sao nên kiêng? Khói thuốc lá chứa rất nhiều chất độc hại, gây kích ứng đường hô hấp, làm tổn thương niêm mạc họng và phổi, làm suy yếu hệ miễn dịch và làm chậm quá trình hồi phục. Hút thuốc lá khi bị cảm cúm có thể làm tăng nguy cơ viêm phổi và các biến chứng khác. Ngoài ra, khói thuốc lá còn gây khó chịu cho những người xung quanh, đặc biệt là trẻ em và người lớn tuổi.
- Lời khuyên: Tuyệt đối không hút thuốc lá và tránh xa khói thuốc lá khi bị cảm cúm. Đây là cơ hội tốt để bạn “tạm dừng” hoặc cai thuốc lá hoàn toàn đó.
Ví dụ thực tế: Mình có ông chú nghiện thuốc lá nặng. Mỗi lần bị cảm cúm là ông ấy ho “sặc sụa” cả đêm, khó thở kinh khủng. Bác sĩ bảo là do thuốc lá làm bệnh của ông ấy nặng hơn đó bạn.
Kiêng tiếp xúc với gió lạnh, môi trường ô nhiễm
- Vì sao nên kiêng? Gió lạnh và môi trường ô nhiễm (khói bụi, hóa chất…) có thể làm cơ thể bạn bị nhiễm lạnh, gây kích ứng đường hô hấp và làm trầm trọng thêm các triệu chứng cảm cúm.
- Lời khuyên: Giữ ấm cơ thể, đặc biệt là khi ra ngoài trời lạnh. Tránh đến những nơi đông người, ô nhiễm, khói bụi. Khi ra ngoài, nên đeo khẩu trang để bảo vệ đường hô hấp.
Ví dụ thực tế: Mấy hôm trời lạnh, mình đi làm về muộn, quên không mặc ấm, thế là tối về hắt hơi sổ mũi liên tục luôn bạn ạ. Từ đó mình rút ra kinh nghiệm, cứ trời lạnh là phải “kín cổng cao tường” mới được.
Kiêng tự ý dùng thuốc kháng sinh khi không có chỉ định
- Vì sao nên kiêng? Như mình đã nói ở trên, cảm cúm là bệnh do virus gây ra, trong khi kháng sinh chỉ có tác dụng đối với vi khuẩn. Sử dụng kháng sinh không đúng cách không những không có tác dụng chữa cảm cúm, mà còn có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn và làm tăng nguy cơ kháng kháng sinh.
- Lời khuyên: Tuyệt đối không tự ý mua và sử dụng kháng sinh khi bị cảm cúm. Chỉ sử dụng kháng sinh khi có chỉ định của bác sĩ trong trường hợp có biến chứng nhiễm khuẩn. Hãy tuân thủ theo đúng chỉ định của bác sĩ về loại thuốc, liều dùng và thời gian dùng thuốc.
Ví dụ thực tế: Mình từng thấy nhiều người cứ bị cảm cúm là ra hiệu thuốc mua kháng sinh về uống. Nhưng thực tế là, kháng sinh không những không giúp khỏi bệnh nhanh hơn, mà còn có thể gây hại cho sức khỏe nữa đó bạn.
Những lưu ý quan trọng khi kiêng khem lúc bị cảm cúm
Việc kiêng khem khi bị cảm cúm là cần thiết, nhưng bạn cũng cần lưu ý một số điểm quan trọng sau đây để việc kiêng khem đạt hiệu quả tốt nhất và không gây ảnh hưởng đến sức khỏe:
Kiêng khem không có nghĩa là nhịn ăn
- Đảm bảo đủ dinh dưỡng: Kiêng khem không có nghĩa là bạn phải nhịn ăn hoặc ăn uống quá kham khổ. Ngược lại, khi bị cảm cúm, cơ thể bạn cần được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng để có sức chống lại bệnh tật và nhanh chóng hồi phục. Hãy ăn uống đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng (đạm, đường, béo, vitamin, khoáng chất), chỉ cần lựa chọn các loại thực phẩm dễ tiêu và tránh những thực phẩm nên kiêng như mình đã chia sẻ ở trên.
- Ăn uống cân bằng: Không nên chỉ tập trung vào một vài loại thực phẩm nhất định mà bỏ qua các nhóm thực phẩm khác. Hãy ăn uống đa dạng các loại thực phẩm để đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể.
Lắng nghe cơ thể và điều chỉnh chế độ kiêng khem phù hợp
- Không áp dụng máy móc: Danh sách những thứ nên kiêng mà mình chia sẻ chỉ mang tính chất tham khảo chung. Mỗi người có thể có thể trạng và phản ứng khác nhau với các loại thực phẩm. Hãy lắng nghe cơ thể mình và điều chỉnh chế độ kiêng khem sao cho phù hợp nhất với bản thân.
- Quan sát phản ứng của cơ thể: Nếu bạn cảm thấy khó chịu, đầy bụng, khó tiêu sau khi ăn một loại thực phẩm nào đó, hãy tạm thời tránh loại thực phẩm đó. Nếu bạn cảm thấy một loại thực phẩm nào đó giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn, hãy tăng cường bổ sung loại thực phẩm đó.
Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có bất kỳ lo lắng nào
- Tư vấn chuyên môn: Nếu bạn có bất kỳ lo lắng nào về chế độ ăn uống và sinh hoạt khi bị cảm cúm, hoặc bạn có bệnh nền và không chắc chắn về việc kiêng khem, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.
- Không tự ý áp dụng các biện pháp kiêng khem quá khắt khe: Việc kiêng khem quá khắt khe có thể gây thiếu hụt dinh dưỡng và ảnh hưởng đến sức khỏe. Hãy kiêng khem một cách hợp lý và khoa học, không nên quá cực đoan.
Lời kết: Kiêng khem đúng cách giúp bạn nhanh chóng vượt qua cơn cảm cúm
Vậy là chúng ta đã cùng nhau “khám phá” chi tiết danh sách những thứ cần kiêng khi bị cảm cúm rồi đúng không? Hy vọng rằng những thông tin trong bài viết này sẽ giúp bạn có thêm kiến thức và tự tin hơn trong việc chăm sóc bản thân và gia đình khi bị cảm cúm.
Hãy nhớ rằng, việc kiêng khem đúng cách chỉ là một phần trong quá trình điều trị cảm cúm. Để nhanh chóng khỏi bệnh và phòng ngừa các biến chứng, bạn cần kết hợp với việc nghỉ ngơi đầy đủ, uống nhiều nước, vệ sinh mũi họng, tăng cường sức đề kháng và sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ (nếu cần). Chúc bạn luôn khỏe mạnh và “đánh bay” cơn cảm cúm một cách nhanh chóng nhé!
